360 yetkinlik modeli insan kaynakları sürecinin temelini oluşturur.Performans değerlendirme, eğitim, gelişim, kariyer yönetimi süreçlerinde objektif değerlendirmenin alt yapısını sağlar, kurum kültürünün özünü oluşturarak çalışanlara yol gösterici olur.

Yetkinlik modeli oluştururken karar verilmesi gereken öncelikli nokta var olan bir modeli kullanmak veya sıfırdan yeni bir tane oluşturmaktır. Organizasyonun bir bölümünde sınırlı kullanımı olacak bir durum söz konusu ise hazır bir model kullanmakta fayda olup, tüm organizasyon için sürekli kullanılacak bir ihtiyaç için daha fazla kaynak ve zaman ayırıp kuruma özel bir model geliştirmek ve içine kurumun liderlik modelini, ana değerlerini, personelden beklenen davranışlar ile beraber performans ile ilgili beklentilerini koymakta fayda vardır.

360 Yetkinlik Modelinde Temel Değerler

Çalışanın fonksyonel görevinden ve seviyesinden bağımsız olup değişmeyen değerleridir.

• Kurum değerleri, vizyon ve misyon ile ilgili olanlar
• En tepeden , en alt seviyedeki çalışana kadar herkesten beklenen yetkinlik ve davranışlar

Çalışanlardan beklenen yetkinlikler organizasyonun tüm seviyelerinde çok benzer olmakla beraber, bu yetkinliklere ait davranışlar birbirlerinden farklılık göstermektedir. Örneğin tüm çalışanlar için Kişiler Arası İletişim becerileri gerekli olmakla beraber bu yetkinlik ile ilgili beklenti ve gereklilikler organizasyonun farklı seviyelerinde değişiklikler gösterecektir.

Bazı yetkinlikler ise tamamıyla pozisyonun seviyesine göre anlam taşımaktadır. Örneğin “Ekip Ruhu Oluşturma” orta seviye ve üstü yöneticiler için anlamlıyken, yönetici rolü taşımayan pozisyonlar için anlamlı değildir.

Temel Yetkinliklerden Sonra

Temel yetkinliklerden sonra pozisyona yani, işe özel davranış ve yetkinlikler yer almak ile beraber orta ve üst seviye yöneticilerde bu değerler daha az önem teşkil etmektedir. İş ailesine özel fonksiyonel davranış özellikleri pozisyon bazında çalışılması gereken oldukça maliyetli ve maliyetine göre yararı göreceli az gözlemlediğimiz yetkinliklerdir. Günümüz iş dünyasında iş aileleri,bölümler ve pozisyonlardan beklenen davranışlar çok hızlı değişmekte, organizasyonun ayakta kalması için dinamik bir yapı sergilenmesi gerekmektedir. Bu nedenle bugün büyük maliyetlerle çıkarılan fonksiyonel davranış özelliklerinin 1 sene sonra geçerliliğini yitirmesi büyük ihtimaldir.

Bu nedenlerden dolayı öncelikli olarak seviye bazlı daha basit ve sürdürülebilir kurum değerlerini temel aşan bir model oluşturmaya odaklanmak daha anlamlıdır. Kabaca 3 veya 4 seviyede organizasyonu sınıflayarak yetkinlik modelinizi kurgulayabilirsiniz.

• Üst Seviye Yöneticiler
• Orta-Üst Seviye Yöneticiler
• İlk Seviye Yöneticiler
• Yönetici Olmayanlar

Seviye Bazlı Yetkinlik Örnekleri

Örnek-1 : Vizyon, Misyon ve Strateji

Üst Seviye Yöneticiler : Bu yetkinlik ile ilgili detaylı , bir çok davranışın ayrıntılı şekilde yer alması gerekir.

Orta Seviye Yöneticiler : Bu yetkinliği detaylandıran bazı davranışların yer almasında fayda vardır. Bu sayede hem bu seviyedeki çalışanların bir üst seviye için potansiyeli ölçülür, hem de kariyer hedefi tanımlanmış olur.

Yönetici Olmayanlar : Bu alan ile ilgili herhangi bir davranış beklenmez.

Örnek-2 : Takım Çalışması ve İlişki Yönetimi

Üst Seviye Yöneticiler : Bu yetkinlik ile ilgili detaylı , bir çok davranışın ayrıntılı şekilde yer alması gerekir. Kavramsal olarak kurumun bütününde, birimler arasında takımdaşlık kültürünü  geliştirecek davranışları sergilemesi beklenir.

Orta Seviye Yöneticiler : Daha somut bir şekilde takım içinde kişisel ilişkileri yönetebilmesi,takım çalışmasını sağlaması ve takımının verimliliğini arttıracak davranışları göstermesi beklenir.

Yönetici Olmayanlar : Bu yetkinlik ile ilgili daha temel davranışları göstermesi beklenir. Takıma uyum,kişisel ilişkilerde uyum , diğerleri ile yardımlaşarak çalışma ve takım çalısmasına katkı gibi.

Örneğin

Orta Seviye yöneticinin ekip içindeki çatışmaları önlenmesi beklenirken , yönetici olmayan bir çalışanın takım hedeflerine ulaşmak için ekip arkadaşlarıyla yardımlaşması beklenir.

F4e’yi kullanarak yetkinlik modelinizi tek adımda yükleyip değerlendirmelerinize başlayabilirsiniz.

https://www.feedback4e.com/tr/360-yetkinlik-degerlendirme/